Güncel Piyasa ve Döviz Haberleri 04/04/2022 - Pazartesi
Yükleniyor... İçeride hiperenflasyon; dünyada stagflasyon
- Geride bıraktığımız hafta, içeride ve dışarıda açıklanan makroekonomik veriler küresel ekonomide yavaşlama emareleri sunmaya başlarken, dünyanın her yerinde enflasyon yükselmeye hatta manşetleri süslemeye devam ediyor. Dünyanın büyüme motoru Çin’de yeniden ivme kazanan covid-19 vakalarına bağlı olarak artan izolasyonlar, ekonomik aktivitenin zayıfladığını ortaya koydu. PMI imalat sanayi beklenti endeksi Mart’ta büyüme ile daralmanın ayrıştığı eşik değer olan 50'nin altında 49,5 düzeyinde gerçekleşerek, son beş ayda ilk kez daralmaya işaret etti.
- Benzer bir şekilde Türkiye'de İSO-Markit işbirliği ile yayımlanan ve büyümenin bir numaralı öncü göstergesi olan imalat sanayi PMI endeksi, Mart ayında 49,4 değerini aldı (Şubat ayı 50,4). Bu bağlamda, PMI verisinin 10 ay sonra ilk kez 50 seviyesinin altında açıklanması, imalat sanayinde daralma olduğuna işaret ediyor. Takdir edileceği üzere, savaşın getirdiği belirsizlik, şirazesinden çıkan emtia fiyatları ile birleşince, üretim ve yeni siparişlerde yavaşlama belirgin bir hâl aldı; ihracat talebindeki artışın ise ivme kaybettiği görüldü.
- Benzer bir şekilde, Türkiye'nin ana ihracat destinasyonu olan Avrupa'dan gelen PMI verileri de zayıflık sinyalleri sundu. Almanya'da açıklanan PMI verileri Ekim 2020'den bu yana en düşük düzeyde sonuçlandı. Türkiye'de devreye alınan yeni ekonomi modelinin taşıyıcı kolonu olan ihracat ve turizme yönelik açıklanan içeride ve dışarıda veriler, pek de iyimser beklentiler sunmuyor!
- Büyümeye yönelik görünüm zayıflarken, enflasyonun ise doludizgin yükselmeye devam ettiğini görüyoruz. Cuma günü, İstanbul Ticaret Odası (İTO) tarafından açıklanan Mart ayı öncü enflasyon verilerine göre, İstanbul'da perakende fiyatlar Mart ayında %6,3 artış kaydetti. Bu sonuçla, Şubat ayında %55,3 olan yıllık enflasyon Mart ayında %63,3'e yükseldi. Bu gerçekleşme, Mart 2002’den bu yana en yüksek enflasyona işaret ediyor. Son 17 yılın Mart ayında, İTO enflasyonu ortalama %0,93 artış kaydederken, bunun TÜİK karşılığı %0,74 olmuş. TÜİK, bugün Mart ayı enflasyon rakamlarını açıklayacak. Anketlere göre aylık TÜFE artışının %5,5 artış kaydedeceği, yıllık gerçekleşmenin ise %60 seviyesini aşacağı bekleniyor.
- Ukrayna krizi nedeniyle artış eğiliminde olan endüstriyel madenler ve enerji fiyatları, net enerji ithalatçısı olan Türkiye’yi hem cari açık hem de enflasyon kanadından daha da zorlamaya devam edeceğini düşünüyoruz. KKTC ve Türkiye adım adım hiperenflasyona yürürken, savaşın gerek enflasyon gerekse de durgunluk riski üzerinden küresel ekonomiyi de 'stagflasyona' sürükleyebileceğini düşünmeye başladık. Faiz oranı %0 olan Avrupa'da, tüketici fiyatları Mart ayında %7,5 ile (beklenti %5,9) multi yılların zirvesine yükseldi! Avrupa Merkez Bankasını büyüme ile enflasyon arasında zor bir sınavın beklediğini not edelim.
- ABD'de açıklanan imalat sanayi ISM endeksi de yavaşlama sinyali sunarken, her ayın ilk cuması açıklanan ABD istihdam raporu genel hatları ile nötr karşılandı. Manşet tarım dışı bordrolu çalışan sayısı 431bin kişi artış kaydederek 490 bin olan beklentiyi tam olarak karşılayamazken, işsizlik oranı %3,6; saatlik maaş artışı ise (enflasyon göstergesi) yıllık bazda %5,6 ile tahminlerin bir tık üzerinde gerçekleşti.