Güncel Piyasa ve Döviz Haberleri 08/03/2022 - Salı
Rusya - Batı arasında enerji savaşı: Dünya adım adım stagflasyona
- Rusya ve Batı arasında yaşanmasından endişe edilen olası bir enerji savaşı korkusu her geçen gün daha yüksek perdeden hissediliyor. Moskova'nın Ukrayna'yı işgalinin cezası olarak ABD ve Batılı müttefiklerinin Rus petrol ithalatını yasaklama yönünde girişim (Rus petrolünün uluslararası piyasalara akışı) ve buna karşı olarak da Rusya'nın Avrupa'ya doğal gaz akışını durdurma tehdidi ile enerji fiyatları adeta uzay yolculuğuna çıktı.
- Rusya'nın Ukrayna'yı işgal girişimi tüm sürati ile sürerken, Brent cinsi petrolün varil fiyatı son 9 günde 30 dolar, yılbaşına göre bakılırsa 50 dolar birden arttı. Fiyat artışlarını sadece enerji şemsiye altında da düşünmemek gerekiyor. Neredeyse tedarik endişeleri nedeniyle tarımsal emtialar rekor kırmaya devam ediyor: Buğday fiyatı yılbaşına göre %70 yükseliş kaydederken, ayçiçek çekirdeğinde artış son 15 günden %30'a dayandı.
- Bir tarafta covid sonrası ortaya çıkan küresel enflasyon ve pek çok ülkede multi yılların zirvesinin test edilmesi, diğer bir tarafta savaş nedeniyle sert bir artış eğiliminden olan gıdadan enerjiye varan tüm emtialar adeta küresel stagflasyon riskini gecenin sessizliğinde bir bekçinin çığlığı gibi haykırıyor!
- Artan gıda ve enerji maliyetlerinin ekonomik hayatı her geçen gün biraz daha tehdit edeceğini, her alışverişte daha da derinden hissedeceğiz. Kaldı ki, mevcut gelişmeler ve hayat pahalılığı da (bakın burası önemli (!) enflasyon yani fiyatlardaki artış hızından söz etmiyorum) harcanabilir gelirin (disposable income) her geçen gün daha da azalmasına neden olacaktır. Dün bültenimizde ele aldığımız sefalet endeksini bir kez daha gözünüzün önünde canlandırın.
- Artan jeopolitik risk algısı da küresel piyasaları derinden etkilemeye devam ediyor. Altının ons fiyatı 2,000 dolar seviyelerinin kıyısında salınmaya devam ederken, dün gece ABD hisse senedi endeksleri %3 civarında düşüşle yılın en sert satış baskısının yaşandığı gece olarak kayıtlara geçti. 2021 yılında risk iştahının göstergesi konumunda olan Nasdaq endeksi yılbaşına göre bakılırsa %18 değer kaybetti (sadece dün akşam düşüş %3,6 olarak gerçekleşti).
- Piyasalar, Nassim Nicholas Taleb'in meşhur kitabı "Siyah kuğu" vakasıyla adeta burun buruna geldi. İlk bakışta imkânsız görünen ancak vuku bulduğunda etkisinin tam olarak kestirilemeyecek kadar büyük bir potansiyeli olan olaylara verilen bir sıfattır. Rusya'nın Ukrayna'yı işgal girişimi, tam olarak da Siyah Kuğu tanımına uyduğunu düşünüyoruz. Piyasaların kafasının ise son derece karışık olduğunu da itiraf etmek gerekiyor. Sıcak savaşın nereye kadar devam edeceği veya devamında soğuk savaşın nelere muktedir olduğu hûlasa yeni dünya düzeninin risk ve fırsatlar anlamında neler getireceği tam olarak bilinmiyor.