Güncel Piyasa ve Döviz Haberleri 21/07/2022 - Perşembe
Greenspan-Guidotti kuralına göre TCMB rezervleri yeterli mi?
- Türkiye'nin rezerv seviyesi ile ilgili son zamanlarda çok sayıda soru ile karşılaşıyoruz. Tüm bu sorulara bir çırpıda cevap vermek için dün KKTC'nin resmî tatil olması nedeniyle kapsamlı bir araştırma yapma fırsatı da bulduk. Konuyu birkaç boyutta ele alacağız.
- TCMB'nin hafta başında yayımladığı Mayıs sonuna ilişkin kısa vadeli dış borç istatistikleri dikkatimizi çekti. Orijinal vadesine bakılmaksızın, vadesine 1 yıldan daha kısa süre kalan dış borç stoku 182,3 milyar dolar ile tüm zamanların zirvesine yükseldiğini gördük. Bunu peşinen bir kenara not edelim.
- 8 Temmuz ile biten haftada, TCMB'nin brüt döviz rezervleri yaklaşık 0,9 milyar dolar azalışla 58,9 milyar dolar ile son 13 ayın dibine geriledi. Altın rezervleri ise fiyat düşüşü kaynaklı olarak 1,4 milyar dolar gerileyerek 39,8 milyar dolar oldu. Böylelikle, toplam brüt döviz ve altın rezervleri 98,7 milyar dolar seviyesine geriledi. IMF tanımlı net uluslararası rezervler ise 6,2 milyar dolar ile 20 yılın en düşük düzeyinde açıklandı.
- Bir ülkenin resmi döviz rezervleri, bir gün eğer dış ödeme zorluklarıyla karşılaşılması durumunda, merkez bankasının gözetiminde olan ve kullanıma hazır durumdaki dış varlıkları olarak tanımlanabilir. Takdir edersiniz ki, kullanıma hazır kelimesi oldukça kritik. Yukarıdaki paragraftan da anlaşılacağı üzere, TCMB'nin brüt döviz ($58,9 milyar) ve altın ($39,8 milyar) rezervlerinin toplamı 98,7 milyar dolar seviyesinde olup, acil bir durumda kullanılabilir rezervler ise altıdan ziyade brüt döviz rezervleridir.
- Şimdi brüt döviz rezevlerinin de nelerden oluştuğuna bakalım. 58,9 milyar doların içinde yaklaşık olarak 22,9 milyar dolar büyüklüğünde yabancı ülke merkez bankaları ile yapılan swap işlemleri, 11,7 milyar dolar büyüklüğünde Hazine'nin döviz mevduatı bulunuyor (her an Hazine'ye lazım olabilir). IMF'nin SDR imkânın da 7,4 milyar dolara tekabül ettiğini ve sadece rezervleri güçlendirdiğini not edelim. Bu 3 kalemi toplam brüt rezervlerinden düşersek geriye 58,9 - 22,9 - 11,7 - 7,4 = 16,9 milyar dolar kalıyor.